Dấu hiệu nhận biết bệnh tự kỷ ở trẻ, nguyên nhân và các triệu chứng

Bệnh tự kỷ ở trẻ em hình thành do rối loạn hệ thần kinh. Là loại bệnh ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ nhỏ. Nhưng ở Việt Nam, vì mải lo cho cuộc sống bộn bề. Nhiều gia đình vẫn còn chưa quan tâm lắm đến bệnh này của trẻ. Hoặc không phát hiện ra bệnh đã hình thành nên lại càng khó khăn trong việc điều trị sớm cho trẻ. Chúng ta cần có những hành động quan tâm trẻ, làm bạn với các bé từ những việc nhỏ nhất trong cuộc sống. Vì tâm lý trẻ khi bị tự kỷ thường rất nhạy cảm, dễ suy nghĩ tiêu cực. Theo dõi bài viết dưới đây của diaockiengiang sẽ phân tích kỹ hơn về những dấu hiệu nhận biết trẻ tự kỷ, từ đó điều trị sớm và tỷ lệ thành công cao hơn nhé.

Bệnh tự kỷ ở trẻ em là gì?

Bệnh tự kỷ là một dạng khuyết tật phát triển suốt đời do rối loạn hệ thần kinh gây ảnh hưởng tới hoạt động của não bộ. Bệnh tự kỷ thường được biểu hiện với những khiếm khuyết về tương tác xã hội. Người bệnh thường gặp khó khăn về giao tiếp ngôn ngữ, phi ngôn ngữ và các hành vi, sở thích. Hoạt động của người bị tự kỷ thường mang tính hạn hẹp hoặc lặp đi lặp lại.

Số liệu từ khoa Phục hồi chức năng trực thuộc Bệnh viện Nhi Trung ương cho thấy số trẻ tự kỷ ngày một tăng cao . Và con số này vẫn không ngừng tăng lên theo từng năm. Tuy nhiên việc nhận biết triệu chứng bệnh ở trẻ để chăm sóc và điều trị bệnh tự kỷ vẫn chưa được quan tâm nhiều. Dẫn đến việc thu hẹp khả năng hòa nhập cộng đồng cho trẻ trong tương lai.

Rối loạn phổ tự kỷ thường được phân ra làm bốn loại 

– Rối loạn tự kỷ có chức năng nhận thức cao hay rối loạn Asperger:

Ở trẻ mắc chứng rối loạn Asperger thường vẫn giữ được khả năng ngôn ngữ và trí tuệ. Tuy nhiên lại có các triệu chứng suy giảm về sự tương tác xã hội.

– Rối loạn tan rã:

Trẻ em mắc chứng này thường phát triển bình thường ở giai đoạn đầu. Nhưng sau đó lại xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng cho thấy sự phát triển bị chậm dần.

– Rối loạn phát triển lan tỏa không chuyên biệt khác:

Các trẻ mắc chứng này chỉ có một số biểu hiện tự kỷ.

– Rối loạn tự kỷ Kamer:

Chứng rối loạn tự kỷ Kamer là thể bệnh nặng nhất với các triệu chứng suy giảm về cả mặt xã hội. Rối loại hành vi định hình và rối loạn ngôn ngữ giao tiếp. Các triệu chứng trên thường xảy ra trước 3 tuổi.

Nguyên nhân trẻ bị tự kỷ là gì?

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra rối loạn phổ tự kỷ vẫn chưa được biết rõ. Nó là một tình trạng phức tạp xảy ra. Dưới tác động có thể từ việc rối loạn của bộ gen, môi trường và các yếu tố khác.

Bộ gene

Hầu hết các nhà nghiên cứu tin rằng có một vài gen nhất định khiến trẻ có nguy cơ bị rối loạn phổ tự kỷ cao hơn các trẻ khác¹.

Rối loạn phổ tự kỷ ít nhiều có liên quan đến yếu tố gia đình. Chẳng hạn như một đứa trẻ tự kỷ có thể có anh/chị/em cũng bị tự kỷ. Trường hợp sinh đôi cùng bị tự kỷ rất thường gặp.

Các chuyên gia vẫn chưa xác định cụ thể gen nào có liên quan trực tiếp đến rối loạn phổ tự kỷ, mặc dù biết nó có thể đi kèm với những hội chứng có liên quan đến bộ gen hiếm gặp khác như: hội chứng nhiễm sắc thể X dễ gãy, hội chứng Williams, hội chứng Angelman,…

Trẻ tự kỷ do có anh chị em bị tự kỷ

Theo một nghiên cứu, những bé mà anh chị em trong gia đình bị tự kỷ cũng sẽ có nguy cơ tương tự lên đến 19%. Nếu 2 người con đầu mắc chứng tự kỷ, con thứ 3 sẽ có nguy cơ mắc cao hơn rất nhiều lần. Một nghiên cứu trên cặp anh em sinh đôi khác trứng cho thấy, khi người anh bị chứng tự kỷ thì có 31% nguy cơ người em cũng sẽ bị tự kỷ. Khi một bé của cặp song sinh cùng trứng bị tự kỷ, sẽ có 77% cơ hội cả 2 bé sẽ mắc chứng tự kỷ.

Trẻ tự kỷ do yếu tố môi trường

Các nhà nghiên cứu tin rằng một trẻ sinh ra với bộ gen dễ có nguy cơ mắc rối loạn tự kỷ chỉ thực sự biểu hiện ra ngoài dưới sự thúc đẩy của một vài yếu tố môi trường nhất định². Những yếu tố đó có thể là: trẻ tiếp xúc với cồn (rượu) hoặc một vài loại thuốc như muối natri valproate (đôi khi được dùng để điều trị động kinh cho mẹ bầu) ngay khi còn trong bụng mẹ.

Hiện vẫn chưa có bằng chứng cho thấy mối liên hệ giữa môi trường ô nhiễm hoặc các trường hợp nhiễm khuẩn trong thời gian mang thai với việc tăng nguy cơ mắc rối loạn tự kỷ.

Trẻ tự kỷ do tổn thương não hoặc não bộ kém phát triển

Tổn thương não hoặc não bộ kém phát triển được cho rằng là hai trong số những nguyên nhân gây ra tự kỷ ở trẻ. Các nguyên nhân gây ra tổn thương não hoặc khiến não bộ trẻ kém phát triển bao gồm:

• Sinh non trước 37 tuần
• Cân nặng khi sinh dưới 2,5 kg
• Ngạt hoặc thiếu ô xy não khi sinh
• Chấn thương sọ não do can thiệp sản khoa
• Vàng da nhân não sơ sinh
• Chảy máu não – màng não sơ sinh
• Nhiễm khuẩn thần kinh như: viêm não, viêm màng não
• Thiếu ôxy não do suy hô hấp nặng
• Chấn thương sọ não
• Nhiễm độc thủy ngân.

Ngoài ra, người ta còn nhận thấy chứng tự kỷ liên quan mật thiết đến yếu tố giới tính. Các bé trai mắc tự kỷ cao gấp 5 lần các bé gái. Một số nhà nghiên cứu cho rằng có mối liên hệ giữa tuổi của cha mẹ với trẻ tự kỷ. Song yếu tố này cần phải được nghiên cứu thêm trước khi đưa ra kết luận cụ thể.

Những dấu hiệu nào nhận biết trẻ bị tự kỷ

Thông thường các dấu hiệu của bệnh tự kỷ đa số đều được bộc lộ trong vòng 3 năm đầu đời. Nếu cha mẹ có thể nhận biết sớm chứng bệnh. Thì sẽ giúp trẻ sớm khắc phục phần nào căn bệnh thông qua việc điều trị bệnh tự kỷ tại các trung tâm y tế uy tín.

Những triệu chứng cụ thể nhất bao gồm có

– Trẻ không nói được từ nào ngay cả khi đã được hơn 16 tháng tuổi. Hoặc không nói được câu nào gồm 2 từ trở lên ngay cả khi trên 24 tháng tuổi.

– Trẻ đã có một số kỹ năng ngôn ngữ vào độ tuổi nào đó (trong khoảng từ 14 đến 16 tháng tuổi). Nhưng sau đó bỗng nhiên mất hẳn (thường là sau khi trải qua một sự kiện nào đó như té ngã, mắc sởi hoặc nằm viện…)

– Trẻ hơn 1 tuổi nhưng vẫn không có động tác gây sự chú ý hoặc không có tiếng bập bẹ.

– Trẻ không có hứng thú kết bạn hoặc không bị lôi cuốn vào các đồ chơi hay trò chơi.

– Trẻ không chú ý vào ai mà chỉ nhìn lâu vào các vật có động tác đơn điệu và lặp đi lặp lại.

– Trẻ không trả lời, không ngoảnh lại hay phản ứng khi được gọi tên.

– Trẻ xuất hiện các động tác cơ thể lặp đi lặp lại như đập tay hay lắc lư thân thể.

– Trẻ không thích người khác động chạm vào người và khi giận dữ hoặc không đồng ý điều gì thường có biểu hiện hét lên chói tai hoặc bứt tóc, đập tay chân xuống sàn nhà hay đập đầu vào tường.

– Trẻ cực kỳ nhạy cảm với một số âm thanh và mùi vị. Ngoài ra còn có sự ưa thích đặc biệt với việc ổn định trật tự và thường chống đối mạnh mẽ các thay đổi liên quan tới những gì đã quen thuộc.

Kết luận

Nếu trẻ có từ 3 dấu hiệu trở lên trong các triệu chứng bên trên thì các bậc phụ huynh nên đưa trẻ thăm khám để phát hiện và nhận định sớm để được điều trị bệnh tự kỷ kịp thời.

Trung tâm Sản Nhi tổ chức chương trình khám sàng lọc tư vấn can thiệp rối loạn phổ tự kỷ và chậm phát triển trí tuệ cho trẻ em vào ngày 11/6/2019 tại tầng 1 Trung tâm.

Nguồn: benhviendakhoatinhphutho.vn